Lễ hội đền Đại cại

Đền Đại Cại nằm dưới chân núi Vua áo đen, bên hữu là sông Chảy, trước mặt là suối Ðại Cại. Những thần được thờ ở đây đều là những người có công khai sơn lập thạch, mở mang chợ búa, lập ra làng bản, phố xá. Ðền Ðại Cại có từ thời hậu Lê, do nhân dân tổng Lâm Trượng hạ xây dựng để thờ bà Vũ Ngọc Anh, là con nhà dòng dõi, tướng lĩnh, tinh thông văn võ, lại am hiểu nghề nông. Bà được Vua phong chức Phó tướng phụ trách quân lương.

Hàng chục năm với cương vị của mình Bà đã giữ trọn việc quân lương ở vùng rừng núi hiểm trở và bà đã đem kinh nghiệm canh tác ở miền xuôi phổ biến cho nhân dân và quân binh trong vùng khai khẩn đất đai trồng lúa nước, trồng bông dệt vải, hàng chục cánh đồng ở Châu Thu Vật, Châu Lục Yên xưa đều có công của Bà.

Ngay từ rất sớm, hàng nghìn người dân và khách thập phương từ khắp nơi đã đổ về Đền để dâng hương cầu bà Chúa quân lương Vũ Thị Ngọc Anh, để Bà phù hộ cho mưa thuận, gió hoà, mùa màng tươi tốt.

Cùng với phần Lễ tưởng nhớ công đức những bậc tiền nhân, phần Hội được nhân dân địa phương tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao mang đậm bản sắc truyền thống dân tộc của nhân dân các dân tộc Lục Yên như: đánh quay, đấu vật, đẩy gậy, bóng chuyền, cờ tướng… đặc biệt màn kéo co được đông đảo quần chúng tham gia với sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả.

Lễ hội đền Đại Cại đã thể hiện truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta, để tưởng nhớ đến công ơn những danh nhân một thời đã có công khai sơn, phá thạch, chiêu dân, lập làng mở chợ, xây dựng thành luỹ, giữ yên bờ cõi.

Lễ hội là một trong những hoạt động hưởng ứng chương trình “ Du lịch về cội nguồn” năm 2010 của 3 tỉnh Yên Bái – Phú Thọ  và Lào Cai.

Hội chọi trâu đầu xuân

Đã thành truyền thồng, hàng năm cứ vào ngày rằm tháng Giêng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái lại tưng bừng mở Hội chọi trâu, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân trong và ngoài huyện, bạn bè du khách gần xa về tham dự lễ hội.

 Lục Yên châu xưa và huyện Lục Yên nay là một vùng non nước sơn thủy hữu tình, đất đai màu mỡ, sản xuất nông - lâm nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, vì thế con trâu là  bạn chung tình, là “đầu cơ nghiệp” của nhà nông. Từ thời nhà Trần, tướng lĩnh triều đình vừa dạy dân khai hoang trồng lúa nước, vừa luyện tập võ nghệ chống giặc ngoại xâm. Hàng năm đều mở hội bắn cung, đua ngựa, chọi trâu để lựa chọn tướng tài, binh tốt, trâu khỏe, ngựa hay phục vụ sản xuất và chiến đấu, giữ gìn bờ cõi. Giống trâu ngố Lục Yên là giống trâu tốt, có tầm vóc to, khỏe là tài sản quí báu cần được giữ gìn, bảo vệ và phát triển. 

Nhằm phát huy những giá trị văn hóa dân gian truyền thống, góp phần xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương; từng bước xây dựng Hội chọi trâu trở thành một điểm tham quan du lịch phục vụ du khách thập phương về thăm và dự lễ hội Đền Đại Kại vào dịp rằm tháng giêng âm lịch hàng năm, từ năm 2010, huyện Lục Yên đã khôi phục Hội chọi trâu truyền thống vào các ngày 14 và 15 tháng giêng âm lịch. 

Hội chọi trâu huyện Lục Yên cũng là dịp biểu dương và khơi dậy lòng tự hào, tinh thần yêu nước, hăng say lao động của nhân dân các dân tộc trong huyện. Đồng thời nhằm quảng bá, giới thiệu sản phẩm trâu ngố Lục Yên và là dịp để giới thiệu với bạn bè, du khách gần xa những tiềm năng thế mạnh của huyện, những nét đẹp văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc truyền thống và là điểm đến hấp dẫn, mời gọi du khách thập phương đến với du lịch Lục Yên trong hành trình “Du lịch về cội nguồn” của ba tỉnh Yên Bái - Phú Thọ - Lào Cai.